Bale kendine özgü kuralları olan ve kuralların dışına çıkmaya olanak tanımayan bir dans türüdür. Klasik balenin temel hareketleri her eğitim başlangıcında uygulanır ve sonraki eğitim yıllarına kaynaklık eder. Balenin temel hareketlerini öğrenemeyen bir öğrenci diğer aşamaya ya da yıla geçiş yapamaz.
3 – 4 ve 4 – 6 yaşlar baleye hazırlık niteliği taşırken 6 yaş sonrası tüm öğrenciler temel bale hareketlerini fiziki yeterlilik durumlarına göre öğrenirler. İlk yıllar kolay hareketlerle sürdürülen bale eğitimi öğrencinin gelişimi ile birlikte zorlaşır, klasik balenin temel hareketlerini kapsar.
Dünyada ve Türkiye’de uygulanan bale eğitimlerinde geçerli olan klasik balenin temel hareketleri:
Battement tendu
Balenin temel hareketleri arasında yer alan battement tendu, ayağın altı yere sürülerek en son point durumuna getirildiği harekettir. Kalça tam açık vaziyette, diz tam yanda olacak şekilde durmayı amaçlar. Pozisyona başladığı gibi geri dönülür öne veya arkaya olarak tekrarlanır.
Battement jete
Bale hareketi battement jete yine ayağın altı yere sürülerek yapılır. Son harekette ise; parmak ucu yerden kurtararak yukarıya doğru kaldırılır ve aynı şekilde gelinen yoldan geri pozisyona kapatılır.
Rond de jamber
Rond de jamber, bale hareketleri arasında kolay olanlardan biridir. Önce ayak birinci pozisyona alınır, ardından öne gerilerek yarım daire çizilir, tam arkaya götürülür ve hareket devam ettirilir.
Frape
Balenin temel hareketleri içinde yer alan frape, ayağın atak şekilde öne doğru gerilip çekilmesi ile yapılır. Hareket yana, arkaya ve öne olmak şekilde 3 pozisyonda yapılabilir. Bale eğitimleri sırasında öğrenilmesi gereken hareketlerdendir.
Fondüs
Fondüs tek ayağın yukarı doğru koyularak çekildiği ve destek bacağın pile pozisyonunda olduğu harekettir. İki diz aynı anda gerilir ve çalıştırılan diz öne, yana ve arkaya doğru gerilerek hareket tekrar edilir. Bale hareketleri arasında zor olanlardan biridir.
Devellopes
Bale hareketi devellopes, parmak ucunun gerilerek dizin yukarı doğru çekilmesi ile yapılır. Bacak ön, yan ve arka tarafa açılır. Bu hareketler barda egzersiz olarak da tekrarlanır.
Parmak Ucunda Durma Teknikleri
Bale izleyicilerinin en merak ettiği konu; balerin ve baletlerin parmak uçlarında nasıl bu kadar rahat hareket ettikleridir. Yıllardır bale gösterilerinde sahne alan profesyonellerin parmak uçlarında durmaları kolay bir işmiş gibi görünse de özel tekniklere sahiptir. Balenin temel hareketleri ile dansçılar rahatlıkla parmak uçlarında dururlar.
Öncelikle parmak ucunda durabilmek için gelişmiş ayak kaslarına sahip olmak gerekir. Zayıf ayak kasları dengeyi çabuk bozar. Bale öğrenimi sırasında point egzersizleri ile bacak kasları geliştirilir. Röleve hareketlerinde pliyesiz çıkışlarda gerginleşen ayak kasları dizleri gererek yavaş half pointten yukarı doğru yükselme ile gayet hızlı çalışır. Bale egzersizi özellikle bacak kaslarını geliştirir.
Parmak ucunda durma half pointten sonra dizlerin sıkılması ve bedenin dik tutulması ile devam eder. Yavaşça half pointten topuklar yere basılır ve bu hareket akışı sürdürülerek parmak uçlarında durma kolaylaşır.
Bale kursları parmak ucunda durma tekniklerini her öğrenci için ayrı ayrı anlatarak kesinlikle öğrenilmesini sağlamaktadır. Öğrenci parmak ucunda durmayı öğrenemezse bale yapamaz. Parmak ucunda durmayı öğrenemeyen öğrenci bir sonraki aşamaya geçemez.
Balede Esneme Hareketleri Nasıl Yapılır?
Bale ön hazırlık olmadan yapılamayacak bir danstır. Çünkü bale egzersizleri kasların yırtılmasını ve dansçının sakatlanmasını engeller. Ayakların önemli bir unsur olduğu balede bacak açma hareketleri esneme hareketlerinin temelini oluşturur. Bacakları yanlara doğru açarak yapılan bale hareketleri barda ve ayakta yapılabilir. Dizlerin arkası gergin olacak şekilde ayaklar ileriye doğru esnetilerek point pozisyonunda veya fleks pozisyonunda gerçekleşir.
Balede ayrıca kasıkları esnetmek için ısınma egzersizleri yapılır. Bacaklar açılabildiği kadar yanlara doğru açılır, dizler kırılarak ayaklar flekse alınır ve yukarı doğru çekilir. Dizleri geriye itmeye çalışmak tüm kasları çalıştırır ve dansçıyı esnetir.
Esneme hareketlerinin bale kursları sırasında uzman eğitmen eşliğinde yapılması gerekir. Baleye yeni başlayan dansçıların tek başına yaptıkları esneme hareketleri sakatlıklara neden olabilir. Zamanla bedenini tanıyan ve profesyonelleşen dansçılar kendi hareketlerini geliştirebilirler.
Klasik balenin temel hareketleri ve esneme egzersizleri olmazsa olmazlardır. Bale kuralları ile var olan ve var olacak köklü bir danstır.